W niezwykłej scenerii zainaugurowano tegoroczną edycję Festiwal Sztuka w Naturze. Oficjalne otwarcie tego wyjątkowego wydarzenia odbyło się w cerkwi Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Starej Grzybowszczyźnie, miejscu szczególnym nie tylko ze względu na swoją historię, ale także duchową aurę.
Wieczór rozpoczął się poruszającym koncertem „Bizantyjskie Hymny Maryjne” w wykonaniu Marcina Abijskiego oraz zespołu Paleologos. Wydarzenie poprowadził Adam Strug – śpiewak, badacz tradycji muzycznych i kurator muzyczny festiwalu.
– Marcin Abijski to jeden z najwybitniejszych kantorów tradycji prawosławnej, a jednocześnie muzykolog i teolog. To artysta, który nie tylko wykonuje, ale również głęboko rozumie duchową istotę śpiewu cerkiewnego – zaznaczył Strug w swojej zapowiedzi.
Podczas koncertu można było usłyszeć hymny maryjne zaczerpnięte z bizantyjskiego i ruskiego kręgu kulturowego. Obok oryginalnych wersji w językach cerkiewnosłowiańskim i greckim, pojawiły się także utwory przetłumaczone i zaśpiewane po polsku, co stworzyło pomost między tradycją Wschodu a współczesnym, rodzimym odbiorcą.
– Na dzisiejszy wieczór przywieźliśmy muzykę starą, jednoglosową pochodząca z szeroko pojmowanego Bizancjum i tego ścisłego Bizancjum – wyjaśnił Marcin Abijski.
Ta muzyka miała tłumić emocje i wprowadzać człowieka w stan modlitwy i spokoju, a nie ekscytacji.
– Głosy braci, którzy śpiewali chwytały za serce. Takiej muzyki nie słucha się często. Cieszymy się, że mogliśmy się przyczynić do współorganizacji tego tak ważnego kulturowo wydarzenia – mówiła Renata Czaban-Tarasewicz, wójt gminy Szudziałowo.
Cerkiew, w której odbył się koncert, ma swoją wyjątkową historię. Została wzniesiona z inicjatywy charyzmatycznego Eliasza Klimowicza, znanego w regionie jako „Prorok Ilja”. Na początku XX wieku Klimowicz był postacią, wokół której skupiała się lokalna wspólnota religijna i kulturowa. Miejsce to do dziś emanuje mistycznym klimatem, który idealnie współgrał z charakterem inauguracyjnego koncertu.
– Tradycja bizantyjskiego śpiewu cerkiewnego to ogromne dziedzictwo, obejmujące pieśni wykonywane niegdyś po aramejsku w patriarchatach Wschodu, po arabsku w tradycji chrześcijan Bliskiego Wschodu, a także pełną powagi i piękna liturgię św. Jana Chryzostoma – tłumaczył Adam Strug.
Rozpoczęcie Festiwalu „Sztuka w Naturze” w tak symbolicznej przestrzeni miało wymiar nie tylko artystyczny, ale również duchowy – podkreślając ideę przenikania się sztuki i przyrody, sacrum i codzienności, przeszłości i teraźniejszości.
To dopiero początek. Przed uczestnikami jutro kolejny dzień wypełniony koncertami, wystawą, spotkaniami z twórcami i obcowaniem ze sztuką, która – jak pokazuje ten festiwal – potrafi wzrastać w harmonii z naturą.
Organizatorami była: Fundacja Zwierz Podlaski, Nadleśnictwo Krynki, Lasy Państwowe. Partnerami z kolei: Powiat Sokólski, PEDEK Sokółka, Gmina Szudziałowo, Izba Tkactwa Dwuosnowowego w Janowie, Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej im. prof. Witolda Sławińskiego. Partnerem strategicznym jest Województwo Podlaskie. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu EtnoPolska 2025.
Sylwia Matuk – Powiatowy Dom Kultury w Sokółce,
fot. Krzysztof Jacewicz
